พุทธศาสตร์สอนให้เรียนรู้ตนเอง

บนโลกใบนี้มีศาสตร์วิชชาความรู้มากมายนับไม่ถ้วน ที่เกิดขึ้นจากปัญญาความเฉลียวฉลาดของมนุษย์ ซึ้งถ้าเราจะเรียนให้หมดทุกแขนงนั้นก็คงไม่รู้จบและใช้เวลายาวนาน แต่ความรู้ต่างๆเหล่านี้ยิ่งเรียนและรู้มากเท่าไหร่ อัตตาความมีตัวตนก็ยิ่งมีมากเพิ่มขึ้นเท่าตัว เพราะยิ่งรู้ยิ่งเพิ่มความอยากมีอยากเป็น "ความรู้สึกมันเหมือนโยนหินลงเหว โยนเท่าไหร่มันก็ไม่เต็ม ความอยากมันเป็นอย่างนั้น" รู้เท่านี้แล้วมันไม่พอมันอยากรู้อยากทำเป็นมากขึ้นไปอีก เมื่อรู้มากความรู้สึกยึดถือมันก็มากตามจนมีอัตตาเต็มจิตเต็มใจ มีมากทุกข์ก็มากตามลำดับ เมื่อเรามีอะไรสักอย่างที่เรายึดว่าเป็นของเรา เราจะเริ่มรู้สึกหวงแหน เป็นห่วง เป็นกังวล จนเป็นทุกข์ขึ้นมา ความเป็นจริงแล้ว การมีความรู้มาก การมีสิ่งของต่างๆมาก ไม่ใช่เรื่องผิดอะไร และไม่ใช่เหตุให้เราทุกข์ เป็นได้แต่เพียงปัจจัยที่มีส่วนร่วมให้เกิดทุกข์เท่านั้น แต่เหตุแท้จริงแล้ว เมื่อเรามีสิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นเกี่ยวข้องกับเรา ใจเรามันไปยึดเป็นอัตตาว่า นี้ตัวตนเรา นี้ความรู้เรา นี้สิ่งของของเรา ตรงนี้แหละที่มันเป็นเหตุเเห่งทุกข์ที่เกิดขึ้น เมื่อยึดขึ้นมา มันก็อยากสาระพัดอยากมีขึ้นมาในดวงจิตดวงใจ กลายเป็นความสำคัญในตัวตนและสิ่งของที่มี ฉนั้น การมีสิ่งต่างๆแล้วยึดมั่นถือมั่นไว้ในจิตใจ จะเป็นการที่เรารู้สึกในการมีตัวตน รู้สึกว่ามีความรู้ รู้สึกว่าเรามีสิ่งของ เกิดขึ้นในใจนั้น เป็นเชื้อโรคร้ายทางจิตวิญญาณที่เป็นเหตุให้ก่อทุกข์ต่างๆเกิดขึ้นมากมาย คำสอนทางพระพุทธศาสนาจึงสอนให้เราดับทุกข์ ด้วยการดับเหตุ ซึ่งเหตุนั้นมันเกิดขึ้นในใจเรา ไม่ได้เกิดขึ้นที่ศาสตร์วิชชาแขนงใหนๆ ไม่ได้เกิดขึ้นที่วัตถุสิ่งใหน แต่เกิดขึ้นเพราะใจมีเชื้อของกิเลสเป็นเหตุ พระพุทธองค์จึงสอนให้เราเรียนรู้ตนเองรู้เห็นตนเอง แล้วดับเหตุในตนเอง เพื่อจะได้หมดทุกข์เพราะตนเองก่อเอง ความรู้อื่นในโลกสอนให้เรารู้เห็นสิ่งภายนอกให้เราพึ่งสิ่งอื่นภายนอก แม้ลัทธิอื่นๆก็สอนให้พึ่งเทพเจ้า แต่มีศาสนาเดียวในโลกที่สอนให้รู้จักตนเองแล้วมีตนเองเป็นที่พึ่ง ยิ่งรู้จักตนเองได้มากเท่าไหร่ ก็ยิ่งหมดตัวหมดตน ลดอัตตาตัวตนลงได้มากเท่านั้น เมื่ออัตตามันลด ทุกข์ก็ลดลงตาม ความหวงแหนความห่วงใย ความกังวล ความอาลัย ที่เกิดจากความคิดสำคัญผิดว่ามีเรามีเขา มันก็น้อยลง ทุกข์จึงลดน้อยลงตาม ก็จะเหลือแต่สติปัญญาในการมีสิ่งเหล่านี้ในการสร้างประโยชน์แก่ตน คนอื่น สังคม อย่างถูกต้องดีงาม
การเริ่มเรียนรู้ข้อธรรมเป็นศาสตร์เดียวในโลกที่สอนให้เรารู้แล้วละวาง แม้พระธรรมเพียงหัวข้อเดียว หากเราเอามาพินิจพิจจารนาอย่างจริงจังจนรู้แจ้งชัดในบทนั่นๆ ก็เกิดคุณอนันต์แก่เราแล้ว...!

ครูน้อย นารายณ์พลิกแผ่นดิน.